| Die meeste mense wil graag verandering hê, maar is nie altyd bereid om te verander nie. ‘n Baie wyse non van 75 jaar wat ek ken, sê altyd oor groei: “I choose to grow or I choose not to grow. The majority of people choose not to grow.” Ons is gemaklik met wie ons is en ons verkies om te bly soos ons is. Ons is gemaklik met die manier waarop ons die wêreld verstaan en God verstaan. Ons voel baie tuis met ons eie opinies.Tog is ons geloofstaal vol woorde wat dui op verandering. Een so ‘n woord is “bekering”. Miskien as ons die woord hoor, dink ons nie noodwendig aan groei nie, maar aan iemand wat nie geglo het nie en nou in Jesus glo. Die woord het baie meer nuanses. Ek wil graag kyk na twee woorde wat in die Nuwe Testament gebruik word en wat dui op groei en verandering. Dit is kragtige woorde. Die een is metanoia. Ons vertaal dit met “bekering” “repentance”. Die ander is metamorfo, wat vertaal word met “verander” of “transformer”. Metanoia word meestal vertaal met “bekeer” of “repent”. Ek dink ons alledaagse konnotasie met daardie woord het te make met “om tot geloof te kom”, om Jesus te aanvaar, om te begin glo. Eintlik het die woord alles met groei te make. Letterlik beteken dit “chan-ge of mind”, “verandering van gedagte of denke”. Ek het eers so oor iets gedink, nou dink ek so oor iets. Natuurlik as ek anders begin dink, sal ek anders begin optree. Johannes die Doper het tog die skare opgeroep om die vrug te dra wat by bekering pas (Mat-teus 3: 8). Ons beleef so ‘n moment van “bekeer” in Luk. 5:27-32. Hierdie verhaal het klaar meer as een laag van betekenis. Jesus roep Levi om Hom te volg. Daar is ‘n hele feesmaal van mense, meestal tollenaars, en Jesus eet saam met hulle. Die Fariseërs en Skrifkenners mor. Hulle dink nie Jesus moet met sulke mense assosieer nie. Jesus se antwoord is dat Hy daar is vir die siekes. Hy roep sondaars tot bekering, letterlik “to change their mind”. Ek dink die ander hoek van die vertelling is dat nie net die mense daar binne wat feesvier, moet hulle manier van dink verander nie, soos wat Levi heel moontlik gedoen het nie; Jesus se woorde konfron-teer ook die Fariseërs met hulle denke en murmurering. Ook julle moet anders oor my dink. Julle manier van kyk na mense en hulle klassifiseer, los. Die Fariseërs word geroep om te besef dat almal welkom is by God. Hierdie nuwe persepsie van mense en God vra ook “’n change of mind”. Dit vra natuurlik erkenning dat ek verkeerd was. | Ons herken in die woord Metamorfo, die woord “metamorfose”. Dié woord word onder andere gebruik as Jesus op die berg van aangesig verander met sy verheerliking. Die ander twee gedeeltes handel oor die transformasie in ‘n Christen se lewe. In Romeine 12 handel dit oor gelowiges se onderskeiding en besluitneming. Met die koms van Christus word daar nie meer offers gevra van diere nie, maar jou hele menswees moet as lewende offer dien vir God en jou naaste. In vers 2 lees ons: “Julle moenie aan hierdie wêreld gelykvormig wees nie, maar verander word deur die vernuwing van julle denke, sodat julle goed kan onderskei wat die wil van God is – wat goed en aanneemlik en volmaak is” Die New Revise Standard Version vertaal dit soos volg: “but be transformed by the renewing of your minds”. “Verander” is die metamorfose wat hier ook gekoppel word aan om anders oor dinge te begin dink. In 2 Kor. 13: 18 vind ons ook “metamorfo” in konteks van die Gees wat ons na die beeld van God verander: “En ons almal . . . word na die beeld van God verander, van heerlikheid tot heerlik-heid, soos afkomstig van die Here, die Gees.” (Direkte vertaling). Paulus herinner die gehoor daaraan dat God die bron van verandering en groei is. Die Heilige Gees verander ons gedurig, die kategismus praat van “hoe langer hoe meer”. Groei is deel van die lewe van ‘n gelowige; dis waarna ons moet verlang, al beteken dit dan dat ons soms die idees waarmee ons gemaklik geraak het, moet gaan herbesoek. Groei gebeur in ontmoeting, ‘n ontmoeting wat jou anders laat dink, kyk, hoor en praat. Wat is die tekens van groei en verandering? Een teken is dat ek skielik begin raaksien deur wie God my wil seën. Die verhaal van Franciskus van Assisi (12 de eeu) illustreer dit mooi. Hy het grootgeword in Assisi in Italië en was ‘n bedorwe brokkie. Sy pa was in die tekstielhandel en Franciskus was altyd mooi aangetrek en het gehou van lekker kuier saam met sy vriende. Hy het egter van kleins af ‘n afkeer gehad van melaatses. Hulle het hom ontstel. Hy het wye draaie om hulle geloop. In sy laat tienerjare was hy in ‘n oorlog betrokke en was ‘n jaar lank siek en in ‘n tronk opgesluit. Hy het daaruit gekom sonder sy ou lewenslus en was depressief. Eendag op die hitte van die middag, op pad huis toe, rus hy in die koelte van ‘n ou kerkie. Daar hoor hy die Here se stem wat hom vra: “Herbou my huis”. Hy gebruik sy pa se geld om olie te koop vir die kerkie se lampe. Sy pa daag hom voor die magistraat en Franciskus trek voor die magistraat al sy klere uit en verplaas sy lojaliteit van sy aardse pa na sy Hemelse Pa. Op pad van ‘n pelgrimstog, waarop hy deur die magistraat gedwing was om te gaan, loop hy verby ‘n groep | melaatses by ‘n stroom. Hy stop, was en omhels hulle en word ‘n nuwe mens. Sy verandering was in die moment van oor die grens stap en dit doen aan mense wat hom altyd ontstel het. Dit is bekering, transformasie, verandering en groei. Dit gebeur in ontmoeting met ‘n “change of mind”. Tog gewortel in God se werk en inisiatief in sy lewe. Hy het raakgesien God wil hom deur die melaatses seën. Hy het God ontmoet in hulle lyding. God gebruik die mees onvoorspelbare mense om ons opnuut oor Hom opgewonde te maak. Miskien moet ons weer opgewonde raak oor die moontlikhede van kerkwees en wat God vir ons in gedagte het en nie vashaak by die negatiewe waaroor ons alewig kla en “moan” nie. Bekering is om te begin raaksien deur wie God my wil seën. Heel moontlik wil God jou seën deur die “ander”, die een ander as myself. Daar vind groei plaas as ek dit herken. Die een van ‘n ander kleur, taal, sosiale status, seksuele oriëntasie, ge-slag of wat ook al. Die een wat ek gewoonlik op ‘n afstand hou. Deur hulle seën en verander God my, want ek word genooi om anders te begin kyk. | Dan is dit geen wonder dat die kategismus bekering sien as ‘n daaglikse gebeure nie. Die Heidelbergse kategismus, Vraag en Antwoord 88 tot 90, handel oor wat ware bekering behels, naamlik die afsterwing van die ou mens en die opstanding van die nuwe mens. Die afsterwing van die ou mens behels berou. Berou gebeur in die hart en kop. Berou dat ons God vertoorn deur sonde. Dit gebeur nie eensklaps nie. Dit is ‘n proses. Die taal wat die opstanding van die nuwe mens beskryf, is inspirerend: “Dit is ‘n hartlike vreugde in God deur Christus en ‘n lus en liefde om volgens die wil van God in alle goeie werke te lewe”. Wanneer laas was jou lewe gekenmerk deur opgewondenheid en lus en afwagting vir wat God alles deur ander in jou lewe wil laat gebeur? Bekering is ‘n proses. Dit behels om ingestel te wees op God se teenwoordigheid in ander. Groei is om die waagmoed aan die dag te lê om ‘n nuwe weg in te slaan. Ek neem dan verantwoordelik-heid vir my lewe, en verlang om God se wil te onderskei. Ek erken ook dat ek al verkeerd was. Verlang ons om te groei en deur God getransformeer te word? | | | |
